Ramses - De Recensie

Tijdens het bekijken van het vierde en laatste deel van de dramaserie "Ramses" deed ik, overmand door een grenzeloos gevoel van teleurstelling, een klein gedachte-experiment.
Stel dat de serie niet over Ramses Shaffy was gegaan, dat Ramses Shaffy misschien helemaal niet bestaan zou hebben, maar zou hebben gespeeld rond een fictieve zanger/cabaretier/levenskunstenaar die teveel dronk, homoseksueel was en in ook zijn verdere levenswandel en liedteksten tegen de bekrompen tijdgeest inging. En die we daarmee nú, veertig jaar later, zouden kunnen beschouwen als een morele bevrijder, een profeet. Zou iedereen nog steeds zo enthousiast zijn over deze serie? Ik denk het niet.
Deel één viel me al vreselijk tegen, maar ja, soms moet je er even inkomen hè. Ik moet bekennen dat ik deel twee gemist heb. Dat wil zeggen: ik heb hem niet gezien, want ik kon bij deel drie weer moeizaam aanschuiven; wel was de voorraad lege flessen in Shaffy's achtertuin significant gegroeid - vul het verhaal verder in en kleur de plaatjes. Net als indertijd bij "As the World Turns"; al zou ik willen dat het spel- en regieniveau van "As the World Turns" af en toe werd gehaald, want dat werd het niet.
Deel vier was het treurige dieptepunt: terwijl de camera ietwat overmatig de ogen en mond van acteur Maarten Heijmans bleef uitbuiten - het was me inmiddels aan reacties van BN-ers in talkshows al duidelijk geworden dat vrouwen daar op vallen - werd de begeleidingsband die om Ramses heen werd geformeerd om zijn carrière weer enigszins op de rails te krijgen totaal niet uitgeregisseerd. Bij de eerste aflevering dacht ik nog gewoon dat bijvoorbeeld Thomas Cammaert, die Joop Admiraal moest spelen, een wat zwakkere acteur was, maar die jongens van de band stonden er maar een beetje bij alsof ze zo van de straat waren geplukt om te figureren. Hou jij deze gitaar eens vast en ga jij daar eens achter de toetsen zitten en doe of je speelt en oja, bij de Chinees moet jij even een grapje maken over Nasi Ramses. Michiel van Erp, toch niet de eerste de beste, kon er kennelijk niet veel meer van maken.
In 2003, de nadagen van Ramses Shaffy, schreef Bas Steman: "Ramses Shaffy: Naakt in de orkaan", een "Ramses - de Belevingsbiografie". Al snel volgde "Ramses" - de Film van Pieter Fleury. Film gezien, daarna het boek gelezen. Niet helemaal de juiste volgorde, wel inspirerend. Er werden ook interessante kanten van Ramses belicht. Ramses - de CD met liedjes uit de film gekocht. Het viel me al op dat, als je die liedjes draait zonder de film er niet veel meer van over blijft. Maar de eerste tijd stonden film en boek nog in het geheugen, dus het ging nog wel.

Bij het overlijden van Ramses zei Marit, mijn vrouw, nog, 'zal "Ramses - de Musical" er ook wel snel komen'. En verdomd, ze had gelijk. Tijdens een koorfestival hoorde ik een koor "Ramses - de Medley" zingen. En nu dus de TV-serie. Of nee, de Drama-serie; TV-serie klinkt zo ordinair, net als uitmelken.
Daar gaat het natuurlijk niet om.
Het is tenslotte geen soap - al klinkt de aankondiging "over de jonge jaren van Ramses Shaffy" verontrustend. Liever geen "Wij zullen doorgaan". Het had sowieso wat mij betreft allemaal wel in één deel gekund.

Toegegeven: Ramses - de Mens was bijzonder.
In zijn tijd.
Zijn liedjes zijn, anno 2014, wel ietwat ehh..., nou ja, niet meer van deze tijd. En hoe groot is iemand eigenlijk als hij zijn talent niet weet te beheersen maar zijn leven verwoest met drank en drugs? Wat boeit mij een zangeres (Liesbeth List, gespeeld door Noortje Herlaar) die, ergens tussen bewondering en verliefdheid in, alles overboord zet voor Ramses, haar "raison d'être" ontleent aan haar tijd met Ramses, af en toe nog  mag komen opdraven om te getuigen van de Grootheid van Ramses, het verkondigen van Ramses - het Evangelie. Nederlands Existentialisme: wat De Beauvoir had met Sartre, had Liesbeth met Ramses. Een sneu "Could We Start Again, Please", een "À la recherche du temps perdu". Het was mooi, maar het is geweest. En wat geweest is, is geweest. 

Tijd voor iets nieuws, wat mij betreft moet het nu maar eens klaar zijn met de Ramses-verering.